بررسی فشار بر کنش در زیر سدهای بتنی بزرگ

نیروی برکنش ازجمله نیروهایی است که درمحاسبات پایداری سدهای بزرگ نقش ملاحظه ای دارد . این نیرو شامل دو مولفه نحوه توزیع فشار و درصد مساحت کف سدک فشار به آن اعمال میشود، می باشد. درارتباط بانحوه توزیع فشار برکنش درزیرکف سدها، مقادیر فشار برکنش اندازه گیری شده درسدهای بتنی وزنی پایه دار سفیدرود، اکباتان، لتیان و میناب مورد مطالعه قرارگرفته و پس از تهیه نمودارهای توزیع فشار مربوطه، بانمودارهای توزیع فشار فرضی (براساس استانداردهای رایج سازندگان سدهای بزرگ) مقایسه گردیدند. هم چنین مقادیر فشار برکنش اندازه گیری شده و فرض شده در تعدادی از سدهای موجود درخارج از کشور مورد بررسی قرارگرفت . باتوجه به نتایج حاصله از مقایسه مقادیر اندازه گیری شده و فرض شده، توصیه میشود که درطراحی سدهای بزرگ درایران فشار در نقاط پاشنه و پنجه سد به ترتیب معادل فشار ناشی از عمق آب در بالا دست و پایین دست سد (سرآب ، پایاب) و در ردیف زهکشها معادل فشار ناشی از عمق پایاب بعلاوه یک سوم اختلاف سرآب و پایا درنظر گرفته شود. دررابطه با درصد مساحت کف سد که فشار برکنش به آن اعمال میشود باتوجه به نکات قوت و ضعف کلیه نظریه های موجود تاکنون، نظریه دکترال اف هارزا دال براعمال فشار برکنش بر روی صددرصد مساحت کف سد به منظور محاسب نیروی برکنش در طراحی سدها مورد قبول قرار گرفت .